Wederopstanding van een actieheld

Een held, die de wereld redt, is in dikke actiethrillers vaker vertoond. Terry Hayes voegt er in zijn nieuwe boek Het jaar van de sprinkhaan nog een element aan toe: zijn held lijkt te verdwijnen in de tijd en komt tot ieders verbijstering daarna weer terug in zijn eigen tijd. “De kern van mijn boek is eigenlijk een soort wederopstanding van de held”, zegt schrijver Terry Hayes die voor zijn nieuwe boek op auteursbezoek is geweest in Nederland.

Voor een Amerikaan is een bezoek aan het eenzame grensgebied van Pakistan en Iran een gevaarlijke onderneming. En zeker als die Amerikaan een CIA-agent is met de opdracht om contact te leggen met een mogelijke overloper van een nieuwe, radicaal islamitische terreurgroep. Toch gaat Kane, de CIA-agent die voor de dienst de onmogelijkste opdrachten in ‘Verboden Gebieden’ uitvoert, op pad.

Het is het begin van de vuistdikke thriller van de Australische schrijver Terry Hayes. Kane moet nog heel wat beproevingen zien te overleven voordat hij zijn doel in het vizier krijgt: de extreem gevaarlijke jihadist; een voormalige commando van de Russische speciale troepen die hebben gevochten in landen als Syrië. De man weet telkens weer aan de CIA te ontkomen. Uiteindelijk moet Kane in een ultieme eindstrijd de wereld van de ondergang zien te redden.

“Het is het verhaal van een eenmansstrijd”, vertelt de schrijver. Hij zit een beetje onderuit gezakt op een comfortabele bank in een kamer met glazen muren op de onderste verdieping van het uitgeversgebouw in Amsterdam. “Het is voor de lezer makkelijker om zich te identificeren met één man. Maar wel één met vrouwelijke karaktereigenschappen”. Hij glimlacht om het ongeloof van zijn gesprekspartner. Vrouwelijke trekken in een man met zo’n gewelddadige opdracht? “Het gaat om empathie en om loyaliteit ten opzichte van de eigen idealen. Dat is bij vrouwen sterker dan bij mannen”, weet Terry Hayes zeker.

En dat geweld in zijn boek is anders dan in de Amerikaanse actiethrillers, houdt hij vol. Hayes: “Geweld is voor Kane niet de enige oplossing van een probleem. Het gaat ook om zijn morele kompas. Het stelt zich de vraag hoe ver hij kan gaan”.

Een voorbeeld daarvan is de manier waarop Hayes beschrijft hoe Kane uitdrukkelijke instructies van zijn CIA-baas negeert en de familie van de overloper redt. Kane geeft zich daarmee bloot aan de jihadistische groep, die hem meteen achtervolgt en uiteindelijk te pakken weet te krijgen. Kane weet alsnog te ontsnappen om de jacht voort te zetten.

Na zijn mislukte missie in Iran gaat Kane door met de jacht op de geheimzinnige terrorist. Dan raakt hij echter op een vreemde manier in een soort draaikolk waardoor de tijd verandert. “Dat is het moment in het boek dat je de lezer mee moet nemen in het verhaal”, zegt Hayes. “De tijd verandert. Niemand weer er iets van. Het is nog nooit gedaan. Kane is een man in een rationele wereld, maar hier moet hij toch een sprong in het diepe maken. Net als de lezer”, aldus de schrijver.

Kane komt in de toekomst terecht en ziet de wereld ten onder gaan. Door op dezelfde manier terug te gaan zoals hij is gekomen, keert hij terug naar zijn eigen tijd. Dan kan hij nog proberen om het angstige toekomstvisioen te voorkomen. Hayes: “Het is eigenlijk de kern van het boek. Kane komt in de toekomst terecht en niemand gelooft hem. Toch weet hij de mensen te overtuigen dat zijn verhaal waar is. En als hij terugkomt in zijn eigen tijd, lijkt het op een resurrectie, een terugkeer op aarde. Dat is toch het grootse van mensen dat wij die sprong in het duister durven maken en iets volgen dat we eigenlijk niet begrijpen”.

Hayes haalt hier graag een vergelijking aan met de bijbel, waar Jezus aan het kruis sterft. “Door zijn terugkomst leidt hij ons op de weg naar verlossing”, zegt Hayes. Hoewel van een andere orde, is dat toch ook de kern van zijn boek, wil de schrijver maar zeggen. “In mijn boek komt Kane terug van een reis door de tijd. Hij overleeft het en het is voor mij een verwijzing naar de resurrectie zoals die in het geloof is opgeschreven”, aldus Hayes.

Het boek is als een storm, gaat Hayes verder, ‘en Kane gaat met de wind mee’. Pakistan, Iran, Afghanistan, New York in de toekomst om uiteindelijk in het ijskoude Kazachstan de strijd aan te gaan tegen het ultieme kwaad van de terrorist. Voor het eerst staan de twee tegenpolen tegenover elkaar. Daarbij staat de toekomst van de wereld zoals wij die kennen op het spel.

Het jaar van de sprinkhaan is het tweede boek van Hayes. Ook in zijn eerste boek, Ik ben Pelgrim, vecht een eenzame strijder tegen een beruchte terrorist om een enorme aanslag te voorkomen. Hayes (72 jaar) is al heel vroeg op het idee gekomen om schrijver te worden. “Ik keek in boekwinkels en zag zo veel boeken liggen, dat ik dacht: schrijver zijn kan niet moeilijk zijn”, kijkt hij terug. Toch lukt het niet meteen en daarom is hij na zijn studie als journalist bij een Australische krant begonnen. Na een correspondentschap in New York heeft hij een kans gekregen het filmscenario voor Mad Max II te schrijven. Dat heeft hem een carrière als scenarioschrijver opgeleverd. Hij verhuist met vrouw en kinderen naar Hollywood maar houdt het daar niet lang uit. “Er zijn twee soorten mensen op aarde. Zij die zelf bekend willen zijn en zij die willen dat hun werk bekend wordt. Ik ben van de tweede soort en Hollywood is vol met mensen van het eerste soort. En daar kon ik niet tegen”, aldus Hayes. Daarna volgen vele woonplaatsen: New York, Florida, Londen, Zwitserland en ten slotte Lissabon, waar hij nu woont.

Het jaar van de sprinkhaan is voor de lezer een achtbaan die maar niet stil wil staan. De acties volgen elkaar in hoog tempo op. Het decor is telkens anders, maar het blijft de tweestrijd van goed tegen kwaad. Het is een goed geschreven, lekker leesbaar boek met verwijzingen naar actuele onderwerpen en naar religie. Zijn volgende boek wordt een vervolg op Ik ben Pelgrim. “Daar heb ik het contract al voor getekend. Hij heeft zelfs al een deadline gekregen, terwijl hij nog moet bedenken waar het boek over zal gaan. “Ik heb zo’n deadline gewoon nodig. Ik ben er tegelijk ook niet blij mee. Het is een tweesnijdend zwaard. Nuttig en toch ook vervelend”.

Bestel dit boek direct van de uitgever via deze link.