Waardering:

‘De wereld verandert, de mens blijft gelijk’

De gloriedagen van de boeken met spijkerharde privédetectives is al lang voorbij. Schrijvers als Ross Macdonald of Raymond Chandler die het genre groot maakten, zijn in vergetelheid geraakt. Het is de bekende Amerikaanse auteur David Baldacci, die de ‘Private Eye’ opnieuw uitvindt in zijn nieuwste boek, Dodelijk spel.

Corruptie is er overal en altijd. Het is alleen nu subtieler. Toch moeten verhalen altijd wel positief eindigen, aldus de Amerikaanse schrijver David Baldacci: ‘De wereld is niet perfect, maar ik wil mensen de hoop geven dat uiteindelijk toch het goede wint. Zeker in fictie, dat voor mij een spiegel van de werkelijkheid moet zijn’.

Het gesprek met de auteur moet digitaal, zoals zo veel in deze tijd van corona en pandemie. Hij zit nog aan de ochtendkoffie, terwijl het in Nederland al theetijd is, maar dat mag de pret niet drukken. Hij zit er klaar voor om over zijn boek te praten. Toch eerst even de naam van de hoofdpersoon, Aloysius Archer. Dat doet vooral denken aan Lew Archer, de held van Ross Macdonald. Die verhalen speelden in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw.

David Baldacci veert op. Het is ook zijn favoriete tijd en zijn favoriete schrijvers. ‘Ik hou van die tijd. Het was een fascinerende tijd. Mensen hadden genoeg van de gevechten, van de oorlog. Men wilde verandering, nieuwe wegen inslaan. Ook mijn Aloysius Archer is op zoek naar iets nieuws Hij heeft gevochten tegen de Duitsers, heeft in de bak gezeten en nu is hij op weg naar Californië om als privédetective te gaan werken. Dat trekt hem, want hij denkt dat hij er goed in zal zijn’, vertelt hij.

In dodelijk spel trekt Archer per bus naar het westen waar een detectivebureau een baan voor hem heeft. Onderweg krijgt hij gezelschap van Liberty Callahan en na een botsing met een bende in Reno reizen ze samen naar een stad net ten noorden van Los Angeles. Daar aangekomen krijgt het detectivebureau de opdracht om uit te zoeken wie een belangrijke politicus probeert te chanteren door bekend te maken dat hij in het geniep een minnares heeft. Die vrouw werkt in een luxe bordeel aan de rand van de stad. Liberty wordt daar als danseres en zangeres aangenomen en spioneert gelijk voor Archer. De zaken komen in een stroomversnelling als de vrouw wordt vermoord. Het geweld neemt toe als Archer zich richt op de eigenaar van de club, een man die de stad al jarenlang in een wurggreep houdt. In een rauwe stijl, die oude tijden vol geweld en dreiging doet herleven, zoeken Archer en zijn vriendin hun weg door het doolhof van politiek en georganiseerde misdaad.

David Baldacci: ‘De wereld verandert, geschiedenis komt en gaat, maar één ding blijft: dat zijn wij. Wij, de mens, is de gemeenschappelijke noemer in die geschiedenis. Tweeduizend jaar geleden waren de mensen jaloers, gemeen, hard. En vandaag de dag zullen we het niet zo noemen, maar wij zijn nog steeds jaloers en gemeen en hard. Wij doen andere mensen pijn. De mens is de enige soort die doden voor ons welzijn. En met voorbedachte rade. Dat doet geen enkel ander dier’.

In Dodelijk spel zoekt de schrijver de sfeer van toen. ‘Het was een tijd van transitie. Alle landen maakten dat door na de oorlog, maar zeker ook de VS. Mensen van nu moeten weten hoe het toen was. Wat er gebeurde, hoe de VS er uit zag. Dat is belangrijk om te begrijpen waar we nu zijn’.

‘Het was ook een tijd van nieuwe machten, andere verhoudingen en van heel veel nieuw geld. En je weet vooraf dat als er veel geld is, dan komt de misdaad vanzelf mee. Het ging toen om de strijd van de gewone man tegen de nieuwe rijken. En daar gaat mijn boek dan ook over. Het is voor mij een logische keuze. Mensen zonder macht of geld kunnen natuurlijk ook heel slecht zijn, maar voor mijn verhaal had ik een man nodig die wel macht en geld heeft. Een man die een hele stad domineert. En zoals gezegd, corruptie is er altijd en overal’.

Met verwondering heeft David Baldacci naar de politieke ontwikkelingen in Amerika gekeken. Hij heeft jarenlang in Washington gewoond en gewerkt en weet hoe de politiek werkt. Maar nu eigenlijk niet meer. ‘Zo’n vijftien, twintig jaar geleden was de politiek redelijk beschaafd. Democraten en Republikeinen waren het niet eens, maar na het debat dronken ze samen een pilsje. Mensen, politici, geloofden in feiten. Dat is veranderd. Dank je wel, Donald Trump. Verkiezingen zijn alleen betrouwbaar als je hebt gewonnen. Als iets je niet aan staat, is het nepnieuws. Rampen volgen rampen op en op een gegeven moment is zo’n ramp het nieuwe normaal. Het lijkt of de geschiedenis zich toch herhaalt. Duitsland in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. De Nazi’s komen aan de macht en iedereen denkt: zo erg zal het toch niet zijn. Tot ze er achter komen dat het wel zo erg zal zijn. Als een partij overwint, verandert de geschiedenis. Dat gebeurt eigenlijk in alle landen. Vooral in de Westerse wereld. Lees George Orwell, die heeft het in zijn boek 1984 allemaal al een keer beschreven’.

Baldacci wil dat zijn verhalen de werkelijkheid weerspiegelen. De schrijver doet dat vooral in diverse series waarin telkens andere karakters de hoofdrol spelen. Hij heeft onderhand zo’n tien series op zijn naam staan. Waarom altijd series?

David Baldacci: ‘Ik hou van tv-series waarin karakters zich ontwikkelen. Dat wil ik ook in mijn boeken. Dat kan goed in series waarin karakters groeien. En door te switchen tussen de series houd ik mezelf ook scherp. Want ik wil niet telkens opnieuw over dezelfde karakters schrijven. Elke serie heeft een andere hoofdpersoon en een andere schrijfstijl. Dat haalt mij uit mijn comfort zone. Daar krijg ik energie van’.

‘Of ik eerst een serie kies en dan het verhaal of andersom, dat maakt mij niet uit. Mijn verhalen vind ik als ik naar buiten ga. Naar mensen kijken, praten. Ik tik alles wat ik hoor en zie in mijn telefoon. En ik lees alle kranten die ik maar kan vinden. Ja, ik ben een echte nieuwsjunk’.

Bestel dit boek direct van de uitgever via deze link.